رای اندازهگیری میزان اشعه تابشی و یا اشعه جذب شده در محیط به ترتیب از دستگاههای اکسپوژر سنج و یا دوزیمتر استفاده میشود. در هر یک از این وسائل برای اندازه گیری دوز تابش(exposure dose) و یا دوز جذب (absorbed dose) از آثار اشعه بر روی محیط، كه در اثر جذب مقداری از انرژی اشعه در محیط بوجود آمده، استفاده میشود.
بطور كلی جذب انرژی در یك محیط ممكن است باعث بوجود آمدن پدیدههایی از قبیل ایجاد حرارت، واكنشهای شیمیایی، اثرات بیولژیكی و یا ایجاد یونیزاسیون و غیره گردد. چنانچه شدت این پدیدهها متناسب با مقدار اشعه جذب شده باشد، میتوان از آنها به عنوان مبنایی برای اندازه گیری میزان اشعه تابشی و یا اشعه جذب شده استفاده نمود. در اینگونه اندازه گیریها بایستی تناسب پدیدههای فوق با میزان اشعه جذب شده دارای سه خاصیت ثبات (Stable)، دقت (accurate) و حساسیت (Sensitive) باشند. در اینجا به بررسی اجمالی این پدیدهها میپردازیم.