mri و دیفیوژن در بیماری پارکینسون
شما میتوانید برای تماشای فایل تصویری بر روی لینک دانلود کلیک کنید
Using MRI to understand Parkinson’s disease - Part A
Download video clip (MP4, 7 MB
mri و دیفیوژن در بیماری پارکینسون
شما میتوانید برای تماشای فایل تصویری بر روی لینک دانلود کلیک کنید
Download video clip (MP4, 7 MB
دیدکلی
در میان تمام ماشینها و دستگاههای گرانقیمت و پیچیده ، علم تصویربرداری پزشکی برای بسیاری از افراد ظاهری مبهم دارد؟ چطور این دستگاهها میتوانند اشعه ایکس تولید کنند و آنگاه از عضوی از بدن رد شده و بر روی یک فیلم ، تصویری از آن عضو بدست میآید. چطور دستگاه سونوگرافی با حرکت دادن قسمتی از آن بر روی بدن ، حرکت اعضای داخلی جنین و مایعات را به خوبی نشان میدهد. بیمار هنگام قرار گرفتن در دستگاههای سیتی اسکن و ام آر آی با ترس خاصی از اینکه آیا ممکن است تحت خطر باشد، یا بعد از مدتی برای او مشکلی بوجود آید، میباشد و یا مجبور است برای تشخیص و درمان بیماری خود ، خطر استفاده از این سیستمها را بپذیرد.
تاریخچه
تصویر برداری از اعضای بدن برای اولین بار توسط ویلهلم کنراد رونتگن فیزیکدان آلمانی و استاد دانشگاه ورزبورگ (wurzburg) آلمان در شب 8 نوامبر سال 1895 میلادی همزمان با کشف اشعه ایکس از استخوانهای دست همسرش انجام گرفت. علت نامگذاری ایکس به این اشعه نداشتن ایده بخصوصی در مورد آن بود. بنابراین آن را اشعه ناشناخته یا مجهول ایکس نامیدند و تصویرگیری با این اشعه ، رادیولوژی نامیده شد.
سیر تحولی و رشد
تصویر برداری از اعضای بدن در سال 1895 توسط رونتگن با کشف پرتو ایکس پا به عرصه وجود گذاشت. برخلاف سایر اختراعات و اکتشافات که سالها بعد و پس از طی مراحل سخت مورد قبول قرار میگیرند، خیلی زود و بلافاصله دو ماه پس از کشف برای اولین بار درجهان در بیمارستان نیو همپشیر (Newhampshire) شهر ورزبورگ آلمان در مورد شکستگی استخوان و درمان آن بکار برده شد. رادیوگرافی از زمان کشف رونتگن بطور مداوم استفاده میشود و با گذشت نزدیک به یک قرن با تغییرات تکنیکی از جمله توموگرافی ، فلوروسکوپی ، توموگرافی کامپیوتری یا سیتی اسکن ، سونوگرافی ، پزشکی هستهای ، و ام آر آی و دستگاه پت (PET) دچار تحولاتی شده که در دهه اخیر به آن ایمیجینگ (Imaging) میگویند، و دگرگونی عظیمی را در تشخیص بهتر بیماریها و نیز درمان آنها ایجاد نموده است.
نقش در زندگی
بدون توجه به خطرات و بیماریهای جدید و ناشناختهای که هر روز بشر را تهدید میکند، نقش تصویرگیری از قستهای مختلف بدن بیشتر آشکار میشود. هرچند که در اوایل ، تصویرگیری پزشکی محدود به استفاده از اشعه ایکس و دیدن استخوان و یا اجسام خارجی در بدن بود، اما هم اکنون حتی پارگی عروق در قلب یا یک رباط در زانو یا میزان مایع مفصلی در مفصلها با سیستمهایی که روز به روز در حال پیشرفت هستند قابل مشاهده است. بنابراین تشخیص و درمان آنها سریعتر صورت میگیرد. از آنجایی که سلامتی انسانها مهمترین بعد زندگی آنهاست نقش این علم در زندگی آشکارتر میشود.
انواع مختلف تصویربرداری پزشکی
در تشخیص انواع شکستگی ، در رفتگی ، انواع تنگی و زخمها در اندامهای گوارشی ، پارگی اندامها ، بیماریهای مفصلی و غیره از این نوع تصویربرداری استفاده میشود.
سیتی اسکن موارد اورژانس بیماریهای مغزی مثل این ایست و شوک و خونریزیها به سرعت قابل مشاهدهاند. همچنین ستون فقرات ، قفسه سینه و شکم اعمال این نوع تصویربرداری ضروری است.
سونوگرافی
جهت بررسی انواع بیماریهای مربوط به سیستم صفراوی ، ادراری ، عروق ، قلب و زنان باردار و بچهها از سونوگرافی استفاده میشود.
(MRI)
این نوع تصویربرداری ساختمانهای خیلی ریز را به سرعت نمایان میکند و حد بین بافتهای مجاور را به خوبی نمایان میسازد. ماهیچهها ، عروق ، تاندونها و رباطها را نیز به خوبی نمایان میکند.
انواع وسایل تصویربرداری پزشکی
دستگاههای رادیولوژی ساده
در این دستگاهها بوسیله تولید اشعه ایکس در یک تیوپ و بکاربردن یک سری تکنیکها و شرایط لازم و عبور اشعه از بدن بیمار و برخورد آن با فیلم و سپس ثبت تصویر بوسیله دستگاههای ظهور و ثبوت از اعضای مختلف بدن تصویر برداری میشود.
دستگاه سیتی اسکن (computeriz tomography)
در این دستگاه تصویر برداری مقطعی و عرضی توسط چرخش دستگاه به دور عضور مورد نظر صورت میگیرد و در هر چرخش یک مقطع از عضو را در کوتاهترین زمان تصویرگیری میکند و تصاویر توسط کامپیوتر بازسازی میشوند.
دستگاه ام آر آی (magnetic Resonance Imaging)
استفاده از یک میدان مغناطیسی بزرگ است که وقتی بیمار در آن قرار میگیرد، امواج رادیویی که دستگاه میفرستد، بر روی هسته اتم هیدروژن در بدن اثر گذاشته و آنها را در یک میدان مغناطیسی قرار میدهد. سپس تصویرگیری توسط کامپیوتر از مقاطع مختلف عضو مورد نظر صورت میگیرد.
دستگاه پت (positron Emission tomogeraphy)
برای استفاده از این سیستم یک عنصر رادیواکتیو که پوزیترون تولید میکند، وارد بدن بیمار میشود و سپس دو عدد پرتو گاما تولید میشود. بر این اساس در این سیستم آناتومی و فیزیولوژی بدن مشخص میشود.
پزشکی هستهای (RNI)
یک ماده رادیواکتیو از طریق داخل رگی یا خوراکی یا استنشاقی مورد استفاده بیمار قرار میگیرد. به علت اعمال متابولیک در بدن این مواد رادیواکتیو در محل خاصی تجمع مییابند. سپس یک دوربین در این سیستم به نام دوربین گاما تعداد تشعشعات گامای ساطع شده از بیمار را شمارش میکند که نشان دهنده میزان جذب اکتیویته در آن عضو مورد نظر است. در نتیجه یک بیماری خاص مثلا تومور میتواند در شمارش تغییر بوجود آورد و بیماری تشخیص داده میشود.
ارتباط با سایر علوم
علم تصویر برداری پزشکی رابطهای تنگاتنگ با علوم تشریح (آناتومی) و علوم فیزیک از جمله فیزیک هستهای ، اتمی و فیزیک پزشکی دارد و همچنین دارای رابطهای جداناشدنی با علم رادیوبیولوژی است.
حفاظت در برابر پرتوهای یونساز
از آنجا که تابش پرتوها توسط بعضی سیستمهای تصویر برداری برای درمان یا تصویرگیری میتواند تغییرات بیولوژیک ایجاد کند. ولی ما برای تشکیل تصویر این خطر را تحمل میکنیم. پس بایستی در مقابل این پرتوها حفاظت ویژهای را بکار ببریم، چه برای افراد شاغل که با این پرتوها کار میکنند و چه برای بیمارانی که در معرض این پرتوها قرار میگیرند. یعنی باید قسمتهایی از بدن بیمار که جهت تصویربرداری مورد نظر نیستند از قرارگیری در معرض اشعه خودداری شود.
کشف اشعه ایکس توسط , ویلهلم کنراد رونتگن و همزمان با آغاز Musculoskeleta Radiology بود. بطوریکه اولین رادیوگرافی از انسان ، از دست خانم Bertha ، همسر رونتگن ، در 22 دسامبر 1895 بعمل آمد . رونتگن دراولین روز سال 1896 گزارشی از تحقیقات اولیه خود و اولین تصویر X-Ray به دانشگاه های اروپا فرستاد که باعث شور و هیجان خاصی شد . در 13 ژانویه در یک نمایش اختصاصی و غیر رسمی دستاورد خود را به نمایش گذاشت.
بعداز اصرارهای زیاد از طرف دانشگاه ها، رونتگن ، در 23 ژانویه 1896 درسالن سخنرانی انستیتو فیزیک Wurzburg درهمان ساختمانی که در 18 نوامبر 1895 اشعه ایکس راکشف کرده بود درمورد کشف خود سخنرانی کرده از دست پرفسور آناتومی آقای von Kolliken ، رادیوگرافی کرد که باعث شد پرفسور، رونتگن را مورد تمجید و ستایش قرار بدهد و پیشــنهاد کــرد که پــدیـده جدید را اشعه رونتگن بنامند. بــنابراین توسط تصویربرداری از دست با استفاده از اشعه ایکس، رشته تخصصی پزشکی رادیولوژی و زیر رشته تخصصی Musculoskeleta Radiology همزمان بوجود آمدند.
رای اندازهگیری میزان اشعه تابشی و یا اشعه جذب شده در محیط به ترتیب از دستگاههای اکسپوژر سنج و یا دوزیمتر استفاده میشود. در هر یک از این وسائل برای اندازه گیری دوز تابش(exposure dose) و یا دوز جذب (absorbed dose) از آثار اشعه بر روی محیط، كه در اثر جذب مقداری از انرژی اشعه در محیط بوجود آمده، استفاده میشود.
بطور كلی جذب انرژی در یك محیط ممكن است باعث بوجود آمدن پدیدههایی از قبیل ایجاد حرارت، واكنشهای شیمیایی، اثرات بیولژیكی و یا ایجاد یونیزاسیون و غیره گردد. چنانچه شدت این پدیدهها متناسب با مقدار اشعه جذب شده باشد، میتوان از آنها به عنوان مبنایی برای اندازه گیری میزان اشعه تابشی و یا اشعه جذب شده استفاده نمود. در اینگونه اندازه گیریها بایستی تناسب پدیدههای فوق با میزان اشعه جذب شده دارای سه خاصیت ثبات (Stable)، دقت (accurate) و حساسیت (Sensitive) باشند. در اینجا به بررسی اجمالی این پدیدهها میپردازیم.
NICU بخشی است برای ارائه مراقبت های حمایتی پیشرفته ویژه نوزادان با اختلالات عملکردی تکی یا چندگانه، نوزادان با وزن کمتر از 1500 گرم هنگام تولد و سن حاملگی کمتر از 32 هفته.
در این بخش؛ نوزادان نیازمند دستگاه تنفس پره مچور، نوزادان دارای مشکلات تنفسی سندروم زجر تنفسی( RDS ) ، نوزادان با وزن کم، نوزادان نیازمند جراحی خاص هنگام تولد و نوزادان مبتلا به عفونت های خونی بستری می شوند.
البته نوزاد مبتلا به یرقان که نیازمند فوتوتراپی هستند و یا دچار کم خونی می باشند ممکن است دراین بخش ویا بخش POSTNICU بستری گردند.
این بخش باید دارای تجهیزات کامل ونتیلاسیون، مانیتورینگ، انکوباتور، دستگاههای تصویربرداری پزشکی مانند سونوگرافی و رادیوگرافی پرتابل و دستگاههای پیشرفته حمایتی دیگراز نوزادان باشد.
در بررسی اختلالات و بیماریهایی مانند؛ فیستول تراکئوازوفاژیال، بیماریهای تنفسی، گوارشی، ادراری و .. ممکن است از نوزاد رادیوگرافی پرتابل درخواست شود.
لازم به ذکر است؛ به انتقال دستگاه اشعه ایکس به اتاق بیمار یا اتاق فوریت های پزشکی بر بالین بیمارجهت تهیه تصویربرداری پزشکی، رادیوگرافی پرتابل می گویند.
برای دانلود pdf روی شکل زیر کلیک کنید یا برای مشاهده متن کامل به ادامه بروید
دانشمندان دانشگاه Purdue یک سنسور فشار جدید ساخته اند که با جذب امواج صوتی(.مانند فرکانسهای بم اکثر موسیقی ها) تولید نیروی الکتریکی لازم را میکند.
این سنسور شامل یک کانتیل اور(cantilever) فوق حساس است که در فرکانس های خاصی نوسان کرده و باعث ایجاد بارهای الکتریکی می شود...این بارها تا زمان توقف لرزش و نوسان در یک خازن ذخیره می شوند...سپس این بارها استفاده می شوند برای انتقال سیگنال تولیدشده که توسط فرستنده کوچکی منتقل می شوند
اساس کار این سنسور فشار، سیگنال تولیدی توسط غشا می باشد و نبود منبع درونی(باطری) به کوچک بودن وقرار گرفتن سنسور در جای مناسب کمک می کند..همینطور زحمت شارژ کردن باطری و یا تعویض آن را کم می کند.
طول این سنسور از 2 سانتی متر کمتر است.
این وسیله اندازه گیری فشار به طور پیوسته وانتقال اطلاعات آن به یک اسلیسکوپ نزدیک را ممکن می سازد.
این وسیله می تواند در مجاری ادرار نیز استفاده شود برای کسانیکه از بی اختیاری ادرار رنج می برند.و یا درمسیر کیسه های انتقال خون یا حتی اتساع شریانها برای مانیتورینگ فشار خون...
در انتهای امسال این طرح در یکی از کنفرانس های پاریس به بحث گذاشته می شود.
منبع:
biomedicalblog.com
وب سایت تخصصی و جامعه مجازی مهندسی پزشکی ایران
گرد آوری و ترجمه : آزاده ناظم الرعایا
کپی برداری با ذکرکامل نام وب سایت Bioemm.com و همچنین ذکر نام مترجم بلا مانع است.
سونوگرافی داخل عروقی( IVUS )
IVUS یکی از روش های تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از کاتتر مخصوص که پروب سونوگرافی ریز به انتهای آن وصل شده است، عکسبرداری از لایه عروق انجام می شود.
این روش برپایه ارسال امواج صوتی از طریق کاتتر از داخل لومن رگ به لایه های داخلی رگ و برگشت امواج از همین لایه ها استوار است.تصویر به صورت زمان واقع( Real Time) بوده و رزولوشن مناسبی دارد.
این تکنیک همانند آنژیوگرافی نیمه تهاجمی وبه قولی با حداقل تهاجم است.در این تکنیک از اشعه ایکس استفاده نمی شود.
در این روش....
دانلود pdf
ريشه لغوي
كلمه سونوگرافي از لفظ لاتين sound به معني صوت و نيز graphic به معني شكل و ترسيم گرفته شده و ultrasound از ultra به معني ماورا و نيز sound به معني صوت يا صدا گرفته شده است.
تاريخچه
سير تحولي در رشد
تعريف امواج اولتراسوند (فراصوت)
روشهاي توليد امواج فراصوت
روش پيزو الكتريسيته
روش مگنتو استريكسيون
كاربرد امواج فراصوت ......
شما میدانید که کیسه صفرا دارید،اما آیا میدانید محل آن کجاست وعملکرد آن چیست؟کمی درباره کیسه صفرا و نقش آن در گوارش بدانیم.
آیا میدانید محل قرارگرفتن قلبتان کجاست؟بطور قطع میدانید.
آیا میدانید محل قرار گرفتن مغزتان کجاست؟جواب مثبت است.
در مورد کیسه صفرا چطور؟این یکی از اعضایی است که شما تا زمانی که مشکلی پیش نیامده باشد ، درمورد آن زیاد فکر نمی کنید.
اجازه دهید بعضی از این جاهای خالی را پر کنیم.
کیسه صفرای شما کجا واقع شده است؟
زمانی که کیسه صفرای شما شروع به درد کند ،شما بلافاصله می فهمید که جای آن کجاست.
توماس راگولاــMD,PHD ــ جراح ارشد در انستیتوی اضافه وزن و سوخت و ساز(Bariatric and Metabolic ) کلینیک کلیولند در اوهایو میگوید: "کیسه صفرا در ناحیه یک چهارم بالایی سمت راست شکم قرار دارد".
دکتر راگولا اضافه می کند :"اگر مشکلی وجود داشته باشد، به طور معمول بیمار از درد در این ناحیه شکایت می کند-درست زیر دنده ها- بعضی بیماران تهوع هم دارند.
کیسه صفرا به کبد وصل است ، تقریباّ چهار اینچ (حدود 10cm)اندازه دارد و کشیده یا به شکل گلابی می باشد.
کیسه صفرای شما چه کاری انجام میدهد؟
عملکرد اصلی کیسه صفرا، ذخیره صفرا است که به تجزیه و هضم چربی هایی که می خورید ، کمک می کند.
راگولا میگوید:" کیسه صفرا بخشی از سیستم صفراوی است که به عنوان منبع ذخیره صفرا عمل میکند.کیسه صفرا ،صفرا تولید نمی کند بلکه صفرایی که در حال حاضر توسط بدن استفاده نمی شود را ذخیره می کند".
او می گوید:" کبد صفرا را تولید می کند که از کانالهای صفراوی به کیسه صفرا جاری می شود.بعد از یک وعده غذایی،زمانی که روده کوچک هورمون کوله سیستوکینین را ترشح می کند ،صفرا از کیسه صفرا، آزاد می شود.سپس صفرا به درون روده کوچک جریان می یابد وبه تجزیه چربی ها کمک می کند".ــ برای مثال چیزبرگر بزرگی را که هم اکنون خورده اید.
چرا بدون کیسه صفرا می توان زندگی کرد؟
برای درمان بعضی از بیماری های کیسه صفرا، گاهی اوقات باید با جراحی آن را خارج کرد - اما جای نگرانی نیست - کیسه صفرا عضوی است که بدن می تواند بدون آن زنده بماند.
دکتر راگولا می گوید: "افرادی که تحت عمل جراحی برداشتن کیسه صفرا قرارمی گیرند بندرت مشکلی در رابطه با عملکرد سیستم صفراوی ، دارند".
بدن می تواند از عهده ذخیره سازی صفرای اضافی، برآید واز مجاری صفراوی، برای ذخیره صفرای اضافی، استفاده کند.
راگولا ذکر می کند:"گاهی اوقات ممکن است بعد از جراحی ، مجاری صفراوی کمی متورم شوند که معمولاَ موجب نگرانی زیادی نمی گردد".
چه چیزی ممکن است باعث اشکال در کیسه صفرا شود؟
مهمترین مشکل رایج در کیسه صفرا، سنگهای کیسه صفرا هستند ــ سنگهای کوچکی که از صفرای سفت و سخت شده و کلسترول تشکیل می شوند.
سنگهای کیسه صفرا می توانند مانع خروج صفرا از کیسه صفرا، شوند و مشکلات زیر را بوجود آورند:
- درد شدید بویژه بعد از خوردن غذاهای چرب و خیلی چرب
- یرقان (زرد شدن پوست و چشمها)
- التهاب و تحریک پذیری دیواره های کیسه صفرا
مشکلات دیگری هم ممکن است در کیسه صفرا دیده شود که بسیار نادرند ، از جمله :
- سرطان کیسه صفرا
- سوراخ شدن کیسه صفرا(پاره شدن یا شکاف)
- قانقاریا(سیاه شدن و از بین رفتن نسج کیسه صفرا) در صورتی که خون به میزان کافی به کیسه صفرا نرسد.
- التهاب پانکراس(لوزالمعده) ،در صورت حرکت سنگ های صفراوی از کیسه صفرا وبستن راه مجاری پانکراس توسط این سنگ ها.
گاهی ، مشکلات کیسه صفرا مانند سنگ های صفراوی ،ممکن است هرگز ایجاد درد نکنند. اما این به معنی نبودن اشکال در آن نیست. اگر شما دردی در ناحیه بالای سمت راست شکم، احساس میکنید،بویژه بعد از خوردن غذاهای خیلی چرب،به پزشک مراجعه کنید ومراقب مشکلات کیسه صفرای خود باشید.